نگاهی بر مدل کسب و کار شرکت آمازون
 |
آمازون به‌عنوان بزرگ‌ترین خرده‌فروش اینترنتی جهان برای همگان شناخته شده است. با مطالعه دقیق‌تر فرآیند کسب‌وکار این شرکت، بیش از پیش به این نکته پی می‌بریم که این شرکت بزرگ، چیزی جز یک خرده‌فروش سنتی و معمولی نیست. درحالی‌که این شرکت محصولات خود را طی فرآیندی استاندارد به فروش می‌رساند، توانسته است استراتژی‌های خرده‌فروشی بسیار موفقی را پیاده کند. اما خرده‌فروشی تنها تصویری نیست که با مراجعه به Amazon.com به چشم می‌خورد.
خطوط کسب‌وکار
این شرکت خطوط کسب‌وکار خود را در حوزه فروش محصولات و خدمات، AWS یا «خدمات وب آمازون»، چاپ و نشر و به اشتراک‌گذاری محتوای دیجیتال، تبلیغات و کوبرندینگ (عملی که به شرکت‌های دیگر اجازه می‌دهد تا برند آنها را روی محصولات خود درج کنند گسترش داده است. به‌زعم تحلیلگران خطوط کسب و کار آمازون شامل موارد ذیل است:
1. خرده‌فروشی آنلاین 2. خدمات اینترنتی کتاب‌خوان دیجیتال 3. اکوسیستم Kindle
1. خرده‌فروشی آنلاین: خط خرده‌فروشی آنلاین کسب و کار شامل محصولاتی است که توسط آمازون به روش خرده‌فروشی قدیمی و اغلب با قیمت پایین فروخته می‌شود. آمازون ادعا می‌کند که «بزرگ‌ترین مجموعه از محصولات و خدمات دنیا» را در مجموعه‌ای از وب‌سایت‌ها، با پایین‌ترین قیمت و سود کمینه فراهم کرده است. این شرکت در قدم اول به‌عنوان فروشنده آنلاین کتاب آغاز به‌کار کرد و در ادامه به فروش موزیک، فیلم و در نهایت به فروش کالاهای الکترونیک و ملزومات خانگی روی آورد. اما جالب است بدانید که آمازون سهامدار هرآنچه در وب‌سایت خود به فروش می‌رساند، نیست. بخشی از استراتژی خرده‌فروشی این شرکت ایفای نقش به‌عنوان شبکه‌ای است که سایر خرده‌فروشان را در فروش محصولات و کالاهایشان یاری می‌رساند. آمازون همواره سعی کرده است موقعیت خود را به‌عنوان وب‌سایت مقصد حفظ کند، بنابراین، این استراتژی شرکت را به خرده‌فروش موفق در طول سال‌ها تبدیل کرده است که توانسته است بدون افزایش هزینه‌های سربار سبد کالایی گسترده‌ای را در اختیار مشتریان و مراجعه‌کنندگان خود قرار دهد. با گسترش این مدل خرده‌فروشی آمازون توانسته است، فروش محصولات دست دوم را رونق بخشد. باید یادآور شد که این ایده در ابتدا برای رقابت با شرکت eBay طراحی شده بود. بر این اساس تبلیغات و حمل‌ونقل برعهده فروشندگان و خرده‌فروشان بوده و آمازون درصدی از مبلغ فروش و معامله را با هدف حفظ پایداری این شبکه دریافت می‌کند.
2.سرویس‌ها و خدمات اینترنتی: خدمات اینترنتی آمازون را نمی‌توان به‌عنوان یک خط مستقل کسب و کار در نظر گرفت، زیرا این بخش به طرز چشمگیری با بخش خرده‌فروشی و اکوسیستم Kindle در هم تنیده شده است. از نظر مصرف‌کننده، شرکت آمازون به ارائه خدماتی نظیر Amazon Prime شامل امکان حمل ونقل و تحویل دو روزه برای خریدهای انجام شده از بخش خرده‌فروشی و استفاده از جریان آزاد ویدئو و دسترسی رایگان به کتابخانه Kindle به مدت یک‌سال اقدام کرده است. آمازون با پوشش مشترک و پیاده‌سازی چنین مدل کسب‌وکاری در کنار مدل خرده‌فروشی اشاره شده، به دنبال ارتقای ارزش مشتری است.
با این حال بسیاری از مشتریان آمازون نمی‌دانند که خدمات اینترنتی دیگری توسط شرکت آمازون ارائه می‌شود که تحت عنوان AWS یا «خدمات وب آمازون» از آن یاد می‌شود. آمازون در آغاز این سرویس را به‌عنوان یک کسب و کار فرعی راه‌اندازی کرده بود، در ادامه تصمیم بر آن شد در قالب این سرویس، سرورهای شرکت آمازون به شرکت‌ها و افراد اجاره داده شود. درحالی‌که این سرویس‌ها بخشی از استراتژی اصلی این شرکت محسوب نمی‌شدند، آمازون به‌زودی مشغول مدیریت تعداد بسیار زیادی از سرورها و سرویس‌های اینترنتی شد.
3. اکوسیستم Kindle: شرکت آمازون در بخشی از کسب و کار خود به تولید و توزیع تبلت‌هایی از خانواده Kindle پرداخت. این محصولات الکترونیک که اساسا به‌عنوان کتاب‌خوان‌های الکترونیک طراحی شده بودند به تبلت‌ها و ابزارهای ارتباطی بسیار کاربردی تبدیل شدند. هم‌اکنون آمازون به‌عنوان تنها تولیدکننده و خرده‌فروش اصلی Kindle شناخته شده است.
درحالی‌که فروش این تبلت‌ها برای شرکت چندان سودآور نبود، این شرکت ادعا می‌کند فروش ابزارهای الکترونیک، در آینده کمک بزرگی به افزایش فروش کتاب‌ها و بازی‌های الکترونیک و ویدئو‌ها و جبران خسارت اولیه خواهد کرد.
چه چیزی در انتظار آمازون است؟
به‌رغم خطوط کسب‌وکار اشاره شده، آمازون به دنبال برقراری برخی سازگاری‌ها است. ارزش در این شرکت قیمت و رفاه است و توجهی به محصول و خدمات نمی‌شود. استراتژی قیمت‌های پایین نیز به بهای برقراری ارتباط با مشتری پایدار هستند. بخش نشر شرکت آمازون همچنان یکی از حوزه‌های مهم سرمایه‌گذاری آن محسوب می‌شود. در کنار ارائه خدمات و ابزارهای حوزه چاپ و نشر، به نویسندگان تازه کار اجازه دسترسی به فروشگاه آمازون داده می‌شود. این سیاست ریشه‌های آمازون را در صنعت چاپ و نشر روز به روز عمیق‌تر می‌کند و به این ترتیب احتمال ایجاد اختلال در این صنعت همواره وجود دارد.
سیاست‌های ارزشی آمازون در حوزه قیمت گذاری و گسترش رفاه در بخش‌های مختلف این شرکت با موفقیت اجرا شده و آمازون را در گسترش کسب و کار به صنایع و بازارهای مختلف و مستحکم کردن روابط با مشتریانش یاری کرده است. این شرکت توانسته است خرده‌فروشی آنلاین را اجرا کند و با بهره‌گیری از منابع مالی و قدرت خرید بر بازار تسلط کامل داشته باشد. این سلطه در آینده در حوزه‌های مختلف ارائه محصولات و خدمات تسری پیدا خواهد کرد. آنچه از شرکت آمازون انتظار نمی‌رود استفاده از مدل‌های کسب و کار منحصربه‌فرد و قدیمی است. این شرکت به خوبی توانسته است نوآوری‌هایی را در بخش تجارت الکترونیک تحقق بخشد که قابل استفاده در انواع مختلف مدل‌های کسب و کار است. مهم‌ترین نکته آموزنده از استراتژی‌ها و سیاست‌های شرکت آمازون توانایی رشد در عصر دیجیتال است، در واقع تجربه این شرکت نشان می‌دهد بهتر است به جای ابداع مدل‌های کسب و کار جدید به بهبود مدل کسب و کار خود بیندیشید.
